Alevi Deyişleri Nefesler

Virani

Oturduğun yeri pâk et, kazandığın lokmayı hak et.
Hünkar Hacı Bektaş-ı Veli

VİRANİ

Virani, 16. yy.'ın sonu ile 17. yy .başlarında yaşayan güçlü bir hak aşığıdır.

Alevi- Bektaşiliğin piri Balım Sultan'dan el almıştır. Bir süre Necef-i Eşref de Hz. Ali Türbesi'nde türbedarlık, babalık yapmıştır, (1587-1618) yıllarında İran'da saltanat süren Şah Abbas'la görüşmüştür. Anadolu'nun bir çok yerlerini ve daha sonra da, Bulgaristan'da Deliorman ve Debruca'yı dolaşmıştır. Neceften dönüşünde, Deliorman yöresinde bulunan Demir Baba tekkesini ziyaret etmiş ve ondan bilgilenmiştir. Demir Baba, soy zinciri itibariyle Peygamber'e ulaşır.

DEYİŞLERİ

Şaha doğru giden bir kervan gördüm

Şahım beni katarına almıyor

Yalvardım yakardım darına durdum

Yalvaranın kusuruna kalmıyor

Yalvaralım bizi katara ala

Korkunçlu bellerde yardımcı ola

Metahının nargı gelmiyor dile

Peşin ister veresiye olmuyor

Bezirgan yol tutmuş malı damgalı

Yuzbin harici gelse ayıramaz onu

Bezirgan başımdır mürşitim Ali

Mekan ister viraneye konmuyor

VİRANİ'm dahildir ol bezirgana

Canım kurban icindeki canlara

Hakkın ınayeti katara uyana

Oda her kuluna nasip olmuyor

* ELİMİZDEKİ KAYNAKLARDA VİRANİ VE AŞIKİ'YE AİT İKİ ÇEŞİTİ BULUNMAKTADIR.DEYİŞTE EKSİKLİKLER MEVCUTTUR.

Elif´i Mim´den aldık Sırrı Kur-an´ı

Mim´i sır eyledik sırdan içeri

İki nokta üç huruf geldi Be ile

Be´yi sır eyledik seden içeri

Haydar ın zatına demişiz belli

Göster bana pirim desti demanı

Küfür deryasından bulduk imanı

Hak dedik küfüre dinden içeri

Otuzüç huruftur hatmin tamamı

Bir Elif Mim ile buldu bu aynı

Yetmiş üç den aldık Saki ile Canı

Cana aşık olduk candan içeri

Güruh-u Naci´den bir bacı geldi

Kırkların dolusun eline aldı

Cümlesi o bacıya hep secde kıldı

Şah dedik bacıya Şah´tan içeri

Bacının ismine Fatıma dediler

Yeri göğü ondan mevcut buldular

Selman bir üzüm getirdi engür ezdiler

Gark olduk engüre nurdan içeri

VİRANİ sözünü arife söyle

Yükseği neylersin engini boyla

Arif olda dost bağını sır eyle

Güle aşık olduk gülden içeri

KAYNAK: Hüseyin & Ali Rıza ALBAYRAK- Böyle Buyurdu Aşık (ALBÜM)- Elif Mim

Yedi derya sohbetini, bahrı umman anlamaz,

İlmi ledün manasıdır, ahmak olan anlamaz.

Küntü kenzden ders okursun, cahil ondan ne anlar,

Gözü kör, kulağı sağır, bibeserler anlamaz.

Men aref ilmine eren, aşık-ı suzan olur,

Hevt nefsini katleyleyen, meydanda merdan olur,

Hırs ile şehvete uyan, nefsine kurban olur,

Yedi tamu şiddetidir, kemrah olan anlamaz.

İki cihan rahnamesi, Haydar-ı kerrar olan,

Çıkıp miraç kapısında, haykırıp aslan olan,

Sitretül müntehada, Mustafa’ya yar olan,

Naciyanı naz makamı, binde bir can anlamaz.

İlmü ledün okuyanlar, aynen yoldaş olur,

Ehedi Ahmet, fatihada baş olur,

Pa ile ça, ka ile za anlayan sırdaş olur,

İlmi ledün manasıdır, ehli inkar anlamaz.

Men aref ilmine ermeyen, şum ağmakı fıkıh,

Pir dergahına niyaz et, yakın bulasın hakkı,

Ey VİRANİ dört kitaptan, Ali’nin metin oku,

Ehli Beyti Hanedanı, Şimir Mervan anlamaz

Okuduğum mektepte vardım bir ere

Bir elif okudum çok hesap çıktı

Bir elif üç nokta geldi dilime

Ezber ettim ondan dört kitap çıktı

Mürşidi kamilden dinledim kandım

Men arif sırrına erdim uyandım

Bu fani dünyayı bir kapı sandım

Meğer değilmiş çar babı çıktı

Bir nurdan halk etti bizleri mabut

On iki tarikat bizlerde mevcut

VİRANİ 'yem ispat eyledi vücut

Haydar kapısından cevabım çıktı

DÜVÂZ-İMÂMLAR (ON İKİ İMÂM’I MEDHEDEN ŞİİRLER)

Kudret kandilinde parlayıp duran,

Muhammet Alinin nurudur vallah.

Zuhur edip küffar askerin kıran,

Elinde zülfikar Alidir billah.

Elinde zülfikar, altında düldül,

Önünde Kamberi dilleri bülbül,

Hazreti Fatima cennette bir gül,

Ona sırrım dedi Hak Habibullah.

Zuhur etti imam Hasan, Hüseyin,

Onların nurundan ziyalandı din,

Kırk pare bölündü Zeynel Abidin,

Tutarız yasını hasbeten Lillah.

Muhammed Bakır’la Cafer-i Sadık,

Şahım Musa Kazım, hem Rıza dedik,

Tarikat adabiyle cismimiz yuduk,

Hak dedi: Müminin kalbi Beytullah.

Taki, Naki imamların civanı,

Hasan-ül Askeri cismim sultanı,

Elinde hücceti, Mehdi devranı,

Vakit tamam oldu gönderir Allah.

VİRANİ’yem niyazım var üstada,

Elinde zülfikar hem ehli gaza,

Bin bir dondan baş gösterdi Mürteza,

Biz bir bildik, dedik: Allah eyvallah

Gel dilber ağlatma beni Şah-ı Merdan aşkına

Dü cihanın rahnamesi Şir-i Yezdan aşkına

Şahım Hasan Pir Hüseyin Kerbela meydan için

Lütfedip bağışla cürmüm Ali sübhan aşkına

İmam Zeynel Abidin'in abına yundun ise

Arayıp kendi Özünde Bakırı buldun ise

Ceddin Evlad-ı Muhammet Cafer'i bildin ise

Rahma gel ol Şah-ı Merdan Ali imran aşkına

İmam Musa'yı Kazım'dır Ehl-i Beytin serveri

Cani aşkı nuş edenler müpteladır ekseri

Şahı Şehidi Horasan İmam Rıza'dan beri

Müptelayı merhamet kıl Kalb-i viran aşkına

Şah Taki ba Naki'nin bağlandım ben rahına

Sulihane ver Salavat Ehl-i Beyt ervahına

Gafil olma yok vefası dü cihan hublarına

Gel feragat eyle gönül kamil insan aşkına

Ey VİRANİ çıkma yoldan doğru Raha gel beri

Muhabbet şevkat senindir Ey Hasan-Ül Askeri

Evliyalar serfirazi Hacı Bektaş-ı Veli

Sen ganisin ver muradım Mehdi devran aşkına

Hamdülillâh biz Muhammed’den okuduk defteri

Nokta nokta harf-be-harf bildik rumûzu Hayder-i

Şah Hasan Şâhım Hüseyn-i Kerbelâ meydânının

Merdiyim sevdim gönülden Âbidîn ü Bâkır’ı

Uymazam hergiz Yezîd’in kavline vü fi’line

Mezhebim Hak’tır hakîkat Ca’ferî’yim Ca’ferî

Ben İmâm-ı Kâzım’ın râhında kurbân olmuşam

Şâh Alî Mûsâ Rıza destinden içtim Kevser’i

Hem Muhammed’dir Takî tâcım serimde âşkâr

Gün gibi verdi ziyâ zâhir oluptur enverî

İlm-i vahdet câvidânı bil Nakî’dir vâizâ

Bir nazar kıl vechim üzre hatt-ı Şâh-ı Askerî

Mehdi-i sâhib-zamandır asl ü fer ü mü’minân

Huccetü’l-Kayyum O’dur olduk biz anın çâkeri

Dünye vü ukbâdan el çekmiş ferâgat kılmışız

Ne hesâbı ne azâbı ola yevm-ı mehşeri

Hâk-pây-i Haydar’ım ismim VİRANİ'dir benim

Olmuşam bin cân ile uş Kanber’inin Kanber’i

Mustafâ’dan dinle ey ârif benim evrâdımı

Gel beri gör Murtazâ’dan dem-be-dem feryâdımı

Tâ ezelden hubb-ı Haydar ördüler bünyâdımı