HaciBektas
HÜNKAR HACI BEKTAŞ-I VELİ
İsmi, Seyyid Muhammed bin İbrâhim Atâ, Bektâş'tır. Horasan'ın Nişâbûr şehrinde doğdu. Hacı Bektâş-ı Velî'nin soyu hazret-i Ali'ye dayanır.
Hacı Bektaş Veli, insan-ı kâmilin değerini, kâinattaki yerini, önemini anlam ve etkisini, gelişmenin yaratıcılığını, erdemin insan hayatındaki yerini, tenasühün olgunlaştırıcılığını, iyinin, güzelin ve doğrunun yönlendirici erkini konu edinen bir yaşam felsefesini ortaya koyan, geleneksel baskıcı ortamda dahi hayatı yeşerten, anlam veren, insanın otoriteye bağlılığından kaynaklanan güçsüzlüğüne karşı ok, kılıç ve kalkan yerine güler yüz, güzel söz ile karşı çıkan; yüzyıllardır yılmayan, öğretisi her dönemde kabul görülen şöyle ki: “her dem yeni doğan” yeniliğin geliştirici, diriltici sıcaklığı içinde tomurcuk güller gibi açılan bir öğretinin, felsefenin, kültürün, anlamlı bir hayatın Piri’dir.
Başka bir deyişle; yeniyi araştırıp bulmanın, geçmiş ile “vahdet-i vücut” felsefesi ile barışık, ardından gelenleri zaman ve mekân tanımadan düşünmeye, sevmeye, aramaya, incelemeye mihman buyur eder gibi çağırmış, zora, baskıya, kötülüğe iyilikle, güler yüzle, sevgi ile hoş görüyle, enginlikle ama riyasız, fakat çıkar beklemeden, onurla ödünsüz karşı durmuş insan-ı kamil felsefesine dayalı bir yaşam biçimini yoğurup yapan Serçeşme’nin Piri’dir.
kaynak: hunkarvakfi.org
kaynak: hunkarvakfi.org
XIII. yy.da yetişmiş ünlü bir düşünür ve gönül adamıdır. Horasan'ın Nişabur kentinde doğmuştur. Annesi Hatem Hatun, babası Seyyit İbrahim Sani'dir. Ve her ikisi de Türk soyundandır.
Hacı Bektaş Veli'nin çeşitli kaynaklarda doğum ve ölüm tarihleri değişik gösterilmektedir.. Bazı kaynaklarda doğumu 1248, Anadolu'ya gelişi 1270-1280 yıllan arası, ölümü ise 1337 olarak, bazı kaynaklarda ise doğumu 1209, ölümü 1271 olarak yazılmaktadır.
Akılcılığa ve bilime inanan Hacı Bektaş Veli dürüst kişiliğe sahiptir. İlk eğitim ve öğrenimini Türkistan Piri Hoca Ahmet Yesevi kültür ocağından alarak, çok sayıda bilim adamının yetiştiği Horasan'da engin bir bilgi birikimine ve geniş bir dünya görüşüne sahip olmuştur.
Hacı Bektaş Veli'nin Anadolu'ya gelişi, Anadolu Selçuklu Devleti'nin siyasi, ekonomik ve kültürel düzenin bozulduğu, yönetimde bölünmelerin ortaya çıktığı bir devreye rastlamaktadır.
Hacı Bektaş Veli Kırşehir yöresindeki Suluca Karahöyük'e (Hacımköy) yerleşmiş, Orta Anadolu'yu dolaştıktan sonra Anadolu kültürünü, Anadolu insanının gelenek ve göreneklerini özümseyerek yeni bir bilim ve öğreti merkezi kurmuştur.
Burada çok sayıda öğrenci de yetiştiren ve yeniçeri ocağının da piri olarak bilinen Hacı Bektaş Veli Anadolu birliğinin sağlanmasına yardımcı olmuştur . Hacı Bektaş Veli, Türk dili ve kültürünün yabancı etkilerden ve her türlü yozlaşmalardan korunması çabalarını ömrü boyunca sürdürmüştür. Ortaya koymuş olduğu birleştirici ve yükseltici öğreti her türlü bağnazlıktan uzak, çağa uyan ilkeler haline gelmiştir. Hacı Bektaş Veli ibadet ve günlük yaşamda kadını erkeğin yanına almıştır. Güzel sanatlara sevecenlikle bakmış, Dergah'ta öğretisini yaşama geçirmiştir.
Makalat, Kitabu'l-Fevaid, Hacı Bektaş'ın Şathiyyesi ve Besmele Tesviri isimli eserlerinin olduğu bilinmektedir. Hacı Bektaş Veli'nin hayatı ve kerametlerini anlatan "Velâyetname" önemli bir eserdir.
Hakktan emir oldu geldim cihâna
Gözüm açtım nail oldum ol burca
Kamil oldum Hakk kemâli dinledim
Elif baktım dal yazıldım ol burca
Anlımıza yazılmıştır yazılar
Hakkı seven kullar piri arzular
Yeryüzünde hiç yol yoktur gaziler
Arş yüzünden bir yol gider ol burca
Gökte uçan Cebrail'dir peridir
Bir gül vardır Muhammed'in tenidir
Pir kapısı Şah-ı Merdan Ali'dir
Elvan elvan nurlar yanar ol burca
Konan bezirgandır geçende hoca
Ne gündüzüm gündüz ne gecem gece
Bir burç vardır cümle burçlardan yüce
Muhammed miraca gider ol burca
HACI BEKTAŞ'ım okuyup yazmışım
Erenler deminden bir pay kapmışam
Eğer Kâbe ise yolun yapmışam
Her gönülden bir yol gider ol burca
Hacı Bektaş Veli'den Altın Sözler
* Ara. bul.
* İncinsen de, incitme.
* Kadınları okutunuz.
* Murada ermek sabır iledir
* Araştırma açık bir sınavdır.
* Eline, diline, beline sahip ol.
* Her ne ararsan, kendinde ara.
* Arifler hem arıdır, hem arıtıcı.
* Bir olalım, iri olalım, diri olalım.
* Marifet ehlinin ilk makamı edeptir.
* İnsanın cemali, sözünün güzelliğidir.
* Hiçbir milleti ve insanı ayıplamayınız..
* Nefsine ağır geleni kimseye tatbik etme.
* İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.
* Düsünce karanlığına ışık tutanlara ne mutlu.
* Nebiler, veliler insanlığa Tanrı'nın hediyesidir.
* Düşmanınızın dahi insan olduğunu unutmayınız.
* Düşünce karanlığına ışık tutanlara ne mutlu.
Erkek dişi sorulmaz, muhabbetin dilinde,
Hak’kın yarattığı her şey yerli yerinde.
Bizim nazarımızda, kadın erkek farkı yok,
Noksanlıkla eksiklik, senin görüşlerinde.
Görsel: Hacıbektaş Veli Dergahı'nda Kış