DervisEdna
Derviş Edna
HAYATI
Derviş Edna, Çorum ili merkez ilçeye bağlı, ilçe merkezine 32 km uzaklıkta bulunan Karahisar(Karasar) köyünde 1878 yılında doğmuştur. Asıl adı Mehmet’tir. Derviş Edna deyişlerinde kullandığı mahlasıdır. Babasının adı Bektaş Anasının adı Fadik’tir. İki erkek bir kız olmak üzere üç kardeştirler.Derviş Edna’nın doğduğu gün Kadir Gecesine rast gelir. O gün İdrislerin Mehmet Dede de Karahisar’a gelir, köylü toplanarak akşam cem yapılır. Ceme Derviş Edna’nın hamile olan annesi de katılır. Cemde hizmetler yapılır. Derviş Edna’nın annesi cemde kırklar semahı hizmetini yürütür, o esnada doğum sancıları tutar hemen eve getirirler. Eve gelince doğum yapar. Ertesi gün Mehmet Dede göz aydınlığına ziyarete gelir. Çocuğa isim koymak için Kadir, Hamdi, Mehmet olmak üzere üç isim yazarak Derviş Edna’nın annesine kura çektirirler. Üç defasında da Mehmet ismini çeker. Dede sorar “ İmamın Kızı hangi ismi çektin” der. Annesi de “ Dede senin ismin dururken kimi alayım, senin ismini aldım ” der. Böylece çocuğa Mehmet ismi verilir.Derviş Edna beş-altı yaşlarına geldiğinde İdrislerin Mehmet Dede yine Karahisar’a gelir. Derviş Edna’nın annesine “ İmamın kızı amcan İbrahim Ağa’ya hizmet ettin, babam Hüseyin Ağa’ya hizmet ettin ne kazandın bana kazancını göster” der. Annesi de çocuğu gösterip “Bunu kazandım, bundan başka kazancım yok ”der.Derviş Edna zamanında yaşayıp onu tanıyanların anlattıklarına göre orta boylu, beli hafif kambur, uzun sakallı ve uzun saçlıdır. Saçlarını hanımına ördürür. Saçlarında ince ince örülmüş on iki örgü vardır. Saçlarını toplayıp başına yeşil sarık sarar. Derviş Edna köyde çobanlık yapar. Hayvanları otlatmaya dağlara götürür, dağlarda aşka gelir deyişler söyler. Öylesine güçlü ve dokunaklı sesi vardır ki söylediği deyişler köyden dinlenir. Derviş Edna, halasının kızı Satı Bacı ile evlenir. Satı Bacı Sefil Ali’ye hizmet etmiş, çok değerli, olgun bir bacıdır. Derviş Edna’nın Satı Bacı’dan çocuğu olmamış. Otuz sene sonra ikinci hanımı Zeynep Bacı’yı almış.
DEYİŞLERİ
1
Gül yüzlü pirimden ayrılmam derdim
Kudret lokmasını verdiler yedim
Çok şükür pirimin sırrına erdim
Kavuştum dostuma elhamdü-lillah
Dostun dosta kavuşması hoş oldu
Âşık maşığını arz etti buldu
Açtı sabakını dersimi verdi
Aldım sabakımı elhamdü-lillah
Sabakım veren âleme hocadır
Hintten Yemenece elin uzatır
Yedi iklim çar köşeyi gözetir
Gördüm gözlerini elhamdü-lillah
Dostumun bakışı beni yakıyor
İrakip olanlar hançer çekiyor
Sevdiğim ilmi cavidan okuyor
Dinledim nutkunu elhamdü-lillah
DERVİŞ EDNA’m pirin destinden içtim
Heceyi okudum sayıya geçtim
İlmi cavidanın kapısın açtım
Açtım kapısını elhamdü-lillah
2
Kerbela’da kâfirin askeri kat kat
İmam Hüseyin’e çok oldu zahmet
Şefaat etmeye geldi Muhammed
Düşün Kerbela’yı sabret bakalım
Har’ın oğlu Hür olmuştur orada
Har oğluna çağırmıştır sırada
Ebül Kasım eremedi murada
Düşün Kerbela’yı sabret bakalım
Yirmi dört bacı deveye bindiler
Bindiler de Şam’a doğru indiler
Gör ol Mervan, Şimir ne işlediler
Düşün Kerbela’yı sabret bakalım
Kerbela cenginin sırası geldi
Ehl-i Beyt olan ahdında durdu
Yetmiş üç yerinden hançer vuruldu
Düşün Kerbela’yı sabret bakalım
DERVİŞ EDNA’m o zaman da bu zaman
Ne yaman kast eyledi Şimir-i Mervan
Ali Asgari yanıyor hem büryan
Düşün Kerbela’yı sabret bakalım
3
Kuduretten bir yel esti
Düldül’ün yeli mi ola
Fırgatı bağrımı deldi
Şakıyan bülbül mü ola
Göğe şebileyip bastı
Erenler cünbüşü kesti
uhabbete sevgi düştü
Muhabbet balı mı ola
Muhabbet tanburu çaldı
Gönül dünyayı dolandı
Aşk geldi dalga bulandı
Çağlar akar seli mi ola
Hak şerife oldu zahir
Mehdi gelir evvel ahir
Dine sepmeyleyen kâfir
Arasat’ta kalır mı ola
Âşıklar özünü yoklar
Kudret unundan yerler
DERVİŞ EDNA’m deli derler
Acep gerçek deli mi ola
4
Geldim elinize gitmek isterim
Biz gidelim hoşça kalın kardeşler
Varıp bir menzile yetmek isterim
Biz gidelim hoşça kalın kardeşler
Bu aşka düşenler yüğrük atlı olur
Her dem bu cefaya özü katlı olur
Dostlar muhabbetin azı tatlı olur
Biz gidelim hoşça kalın kardeşler
Sırrını düşmandan gizleyen vardır
Sinesin bu aşka közleyen vardır
Bizi o tarafta gözleyen vardır
Biz gidelim hoşça kalın kardeşler
Gelin bir ikrara beli diyelim
Ariflerin her kelamın duyalım
Her gelip gittikçe hatır soralım
Biz gidelim hoşça kalın kardeşler
Gerçeklerin özü hakka bağlıdır
Aşk elinden sineleri dağlıdır
İzin talep eden Derviş Edna’dır
Biz gidelim hoşça kalın kardeşler
5
Bu gün ben bir şarı gördüm
Çevre yanı nura benzer
Hayli hikmetine erdim
Bin canı var bire benzer
Bir can ile aşna oldum
Açtım kapısına baktım
Üç yüz altmış altı tahtın
Her tarafı yola benzer
Yolun birin tuttum gittim
Şarın bekçisine yettim
Dört kapı yedi tahtın
Alt tarafı göle benzer
Dört kapıdır bunun başı
Bu ne imiş içi dışı
Kırka erdi on iki yaşı
Fil cümlesi nura benzer
DERVİŞ EDNA’m böyle gezdim
Cümlesin âdemde sezdim
Mayam turap anam kızdır
Bilinmezse zora benzer
6
Piri Baba ceddi sevgili yârim
Ehl-i Beytleri yastı da gitti
Gönlümün sevgisi cesette canım
İrakip ladene küstü de gitti
Dayanılmaz şu feleğin kahrine
Rakip taş attı din serverine
Bu cihan umudu hakkın yârine
Hakikat ilmini aştı da gitti
Kulfakır sultanım ilimin başı
Başına gelenler sadıkan kişi
Ezel inanmayana gösterdi düşü
Kırklar meydanını aştı da gitti
Kırklar meydanında birinci safta
Aldı kamberini bütündür ahta
Gözlerim dostumu tükenmez hafta
Bindi Burağına göçtü de gitti
DERVİŞ EDNA’m şu yaremin yaresi
Sene bin üç yüz otuz senesi
Dokuz ay on günde gelir sırası
Ananın rahmine düştü de gitti